Đông Trùng Hạ Thảo
Kỹ Thuật và quy trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris
Th8
Nội dung bài viết
Đông trùng hạ thảo tự nhiên là vị dược liệu vô cùng quý hiếm, hỗ trợ điều trị nhiều căn bệnh. Tuy nhiên chúng lại vô cùng đắt đỏ. Do vậy nhiều đơn vị nghiên cứu đã áp dụng công nghệ khoa học để triển khai mô hình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris. Từ đó giúp người tiêu dùng có thêm cơ hội sử dụng vị dược liệu quý này. Vậy quy trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris được thực hiện như thế nào? Kỹ thuật nuôi cấy ra sao để thu được trùng thảo chất lượng nhất? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những thắc mắc này của bạn đọc.
Những yếu tố ảnh hưởng đến quy trình nuôi cấy đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris
Để mô hình nuôi trồng nấm đông trùng hạ thảo đạt kết quả cao nhất, trước hết cần hiểu rõ về các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của trùng thảo. Bao gồm:
1. Môi trường nuôi cấy trùng thảo đạt chuẩn
Điều kiện tiên quyết đầu tiên và vô cùng quan trọng trước khi bắt đầu nuôi cấy trùng thảo chính là môi trường nuôi cấy. Môi trường nuôi cấy tốt nhất phải đảm bảo đủ chất dinh dưỡng và vô trùng 100%. Môi trường ở đây bao gồm có môi trường nhân nuôi hệ sợi và môi trường nuôi quả thể.
Môi trường ban đầu nhân nuôi hệ sợi là môi trường hữu cơ. Môi trường này có hàm lượng nước cao gồm có agar, nước , chất dinh dưỡng và các nguyên tố vi lượng khác.
Môi trường nhân nuôi quả thể gồm có gạo lứt, nước dừa, giá đỗ, bột nhộng xay, khoai tây, .. Môi trường này có hàm lượng nước thấp hơn môi trường nhân nuôi ban đầu.
- Máy móc, trang thiết bị
Ngoài môi trường ra cần có hệ thống riêng biệt với đầy đủ các máy móc, trang thiết bị hiện đại. Giúp kiểm soát nhiệt độ cũng như các yếu tố môi trường một cách linh hoạt. Một số máy móc như máy hấp vô trùng, máy lắc, máy phun ẩm, box cấy, … Các trang thiết bị khác như giàn giá nuôi trồng, điều hòa, tủ lạnh, ống nghiệm, …
>>> Xem thêm: Cách bảo quản đông trùng hạ thảo tươi lâu mà không bị nấm mốc
3. Nguồn giống có chất lượng tốt
Cũng giống như trồng các loại thảo dược khác, để có những lô đông trùng hạ thảo đạt chất lượng thì việc lựa chọn giống tốt, khỏe đạt tiêu chuẩn ngay từ đầu sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thành phẩm cuối cùng.
Giống Cordyceps militaris phải có hệ sợi đồng màu, các sợi có kích thước đều nhau, màu trắng đẹp, không lẫn các màu sắc khác. Đối với quả thể chọn làm giống phải có màu vàng cam nhạt, quả thể đều, không quá non hoặc quá già. Quả thể nấm đồng màu, không lẫn các màu sắc đen, vàng, … khác.
4. Kỹ thuật nuôi cấy
Nếu chỉ có giống tốt, môi trường chất lượng nhưng nếu kỹ thuật trồng không đúng thì thành phẩm thu được khó đạt chất lượng như mong muốn. Người nuôi cấy trùng thảo phải là người tỉ mỉ, kiên trì. Đặc biệt đã được đào tạo bài bản và có kinh nghiệm trong nghề. Do đó, muốn xây dựng mô hình nuôi cấy đông trùng tại nhà, bạn nên đăng ký tham gia những khóa học hướng dẫn kỹ thuật nuôi trồng trùng thảo. Nhằm giảm tối đa những rủi ro trong quá trình nuôi cấy.
5. Chế độ chăm sóc tốt giúp bạn giảm chi phí tối ưu nhất
Trong suốt thời gian nuôi trồng, người nuôi cần tỉ mỉ từng bước, kiên trì theo dõi từng ngày. Từ đó kịp thời phát hiện và loại bỏ những hộp quả thể nấm, mốc. Tránh lây lan dịch bệnh cho những sợi nấm xung quanh.
Chuẩn bị trước khi nuôi cấy đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris
Để quá trình nuôi trùng thảo thuận lợi và thu được thành phẩm chất lượng, hạn chế tối đa rủi ro thì bước chuẩn bị ban đầu rất quan trọng. Có 2 yếu tố mà bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng, đó là:
1. Chuẩn bị phòng nuôi cấy trùng thảo
Khu vực nuôi cấy phải đảm bảo một số tiêu chí sau:
- Đáp ứng đầy đủ về ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm
- Đảm bảo độ vô khuẩn, vô trùng, cân bằng độ sáng và ánh sáng
- Hệ thống phun sương tự động giúp duy trì độ ẩm thích hợp
- Hệ thống giàn giáo vững chắc để đặt bình nuôi cơ chất
- Trang bị hệ thống sưởi ấm, chiếu sáng để đảm bảo cân bằng nhiệt độ, ánh sáng
2. Chuẩn bị giá thể Đông trùng hạ thảo
Giá thể là yếu tố cần chuẩn bị thứ 2 quyết định cây giống có phát triển tốt hay không. Giá thể để nuôi cấy chính là hỗn hợp dung dịch nước dừa, nhộng tằm xay nhuyễn và gạo lứt,… phân chia theo tỷ lệ.
Sau khi được kiểm tra kỹ lưỡng, giá thể được đưa vào lọ cơ chất. Tiến hành hấp tiệt trùng trong khoảng 2 – 2,5 giờ. Sau cùng đưa giá thể vào phòng lạnh và sẵn sàng cho quá trình nuôi cấy.
Hướng dẫn quy trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris đúng chuẩn
Mô hình nuôi nấm đông trùng hạ thảo là quy trình khép kín, tuân thủ nghiêm ngặt qua 4 giai đoạn sau:
1. Giai đoạn 1: Nuôi sợi
- Trước hết, trùng thảo được cấy giống vào các lọ cơ chất
- Chuyển sang phòng tối, đảm bảo các yêu cầu sau: nhiệt độ từ 18 – 20oC, độ ẩm dao động từ 75 – 80%. Cần phải ủ kín
Từ 10 – 12 ngày sau, khi các sợi nấm ăn kín toàn bộ bề mặt môi trường sinh khối, đưa toàn bộ lọ cơ chất chuyển sang giai đoạn 2.
2. Giai đoạn 2: Tạo quả thể
Các lọ cơ chất ở giai đoạn 1 sẽ được chuyển tới phòng chiếu sáng để kích thích tạo quả thể. Nhiệt độ trong phòng lúc này được điều chỉnh từ 18 – 20oC, độ ẩm từ 78 – 80%. Chiếu sáng với cường độ 1000 Lux trong khoảng 12 giờ/ngày.
Chú ý: Cần đảm bảo sự lưu thông không khí trong phòng bằng cách mở cửa phòng 2 lần/ngày. Mỗi lần ít nhất 30 phút. Sau 2 tuần, sợi nấm bắt đầu xuất hiện trên bề mặt sinh khối. Chuyển sang giai đoạn 3.
3. Giai đoạn 3: Nuôi quả thể
Ở giai đoạn này, người nuôi cần thay đổi môi trường cũng như các điều kiện để nuôi cơ chất. Tăng độ ẩm lên khoảng 80 – 85%, giữ nguyên nhiệt độ. Thời gian chiếu sáng mỗi ngày vẫn là 12 giờ. Tuy nhiên cường độ chiếu sáng giảm xuống 700 Lux.
Vẫn cần duy trì sự lưu thông khí như giai đoạn 3. Kỹ thuật viên cần theo dõi thường xuyên, hàng ngày để kịp thời phát hiện, phân loại những cơ chất bị mốc, sợi nấm không đạt yêu cầu. Sau 2 tháng nuôi cấy, ngọn nấm trùng thảo sẽ mọc dài ra. Đồng thời các bào tử nấm xuất hiện.
4. Giai đoạn 4: Thu hoạch
Khi nhận thấy ngọn nấm bắt đầu có dấu hiệu chuyển màu, cần kiểm tra liên tục để thu hoạch kịp thời. Nếu phần ngọn nấm có màu đậm hơn phần thân cũng là lúc nấm đông trùng hạ thảo được thu hoạch.
>>> Đọc thêm: Quy trình nuôi cấy đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris trên nhộng tằm.
Trùng thảo nuôi cấy Cordyceps militaris có tốt như trùng thảo tự nhiên không?
Từ lâu, đông trùng hạ thảo được ví như “thần dược”, là vị thuốc “thập toàn đại bổ” chữa bách bệnh. Dựa theo xuất xứ, nguồn gốc mà đa phần người ta biết đến đông trùng hạ thảo tự nhiên Tây Tạng và đông trùng hạ thảo nuôi cấy trong môi trường nhân tạo. Thế nhưng, nhiều người vẫn băn khoăn về công dụng của trùng thảo nuôi cấy. Liệu, trùng thảo nuôi cấy có tốt như đông trùng hạ thảo tự nhiên không?
Bàn về vấn đề này, Ts.Bs Nguyễn Thị Vân Anh cho biết “Trùng thảo nhân tạo được tạo ra từ nấm Cordyceps cấy lên nhộng tằm. Sau đó, nuôi dưỡng bằng các chất dinh dưỡng có trong bột nhộng tằm, bột gạo lứt,… Quy trình nuôi cấy được tiến hành trong phòng thí nghiệm, không tiếp xúc với các yếu tố thiên nhiên bên ngoài”.
Vì vậy, nếu như đông trùng hạ thảo tự nhiên có hàm lượng 100% dinh dưỡng thì đông trùng hạ thảo nuôi cấy có thể đảm bảo được 85%. Mức độ này không thua kém quá nhiều.
Ngoài ra, đông trùng sau thu hoạch còn trải qua nhiều khâu kiểm định, đánh giá chất lượng. Phải đạt được những tiêu chuẩn đã đề ra thì mới được phép lưu thông trên thị trường. Do vậy, đông trùng đến tay người tiêu dùng là dược liệu đảm bảo chất lượng tốt nhất. Giúp chăm sóc sức khỏe hiệu quả ở mức tối đa.
Do vậy, hàm lượng các khoáng chất tự nhiên và dưỡng chất hữu cơ trong trùng thảo nuôi cấy chắc chắn sẽ không cao bằng trùng thảo tự nhiên. Thế nhưng, trùng thảo nuôi cấy sẽ giữ được hoạt chất có lợi giúp điều hòa ổn định huyết áp, bảo vệ tim mạch. Ngăn sự phát triển của các tế bào ung thư nên hỗ trợ và điều trị ung thư.
>>> Đọc thêm: Công dụng của phần đế đông trùng hạ thảo sau khi thu hoạch quả thể
Bên cạnh đó, trùng thảo nuôi cấy có ưu thế hơn về giá cả. Nếu như trước kia, bạn phải bỏ một số tiền lớn săn đón những lô đông trùng hạ thảo Tây Tạng. Đặt mua ở nước ngoài, theo từng đợt mà không phải lúc nào cũng có sẵn. Thì giờ đây, với một số tiền hợp lý hơn, bạn hoàn toàn có thể sử dụng đông trùng hạ thảo nuôi cấy ngay tại Việt Nam. Nhằm bồi bổ cơ thể, tăng sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh tật.
Với những chia sẻ trên đây của chúng tôi về kỹ thuật và quy trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris, hy vọng bạn đọc sẽ trang bị thêm cho mình những kiến thức bổ ích. Mô hình nuôi cấy trùng thảo rất phức tạp. Đòi hỏi những yêu cầu khắt khe và tốn kém thời gian chăm sóc. Người nuôi trồng cần trang bị những kiến thức tốt nhất để hạn chế thấp nhất các rủi ro.
Xem thêm: TẠI ĐÂY!
