Cập nhật 22/04/2025

Bệnh xơ gan là gì? Các biến chứng và cách điều trị bệnh

Gan là cơ quan quan trọng có chức năng giúp chuyển hóa năng lượng giữ cơ thể hoạt động bình thường. Xơ gan là bệnh lý mãn tính, mô gan bị thay thế bằng mô sẹo do tổn thương gan kéo dài. Đây là bệnh lý khiến cho gan mất khả năng thực hiện các chức năng chuyển hóa chất dinh dưỡng. Khi gan bị xơ, chức năng suy giảm dẫn đến những vấn đề sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây, Nano Đông Trùng Hạ Thảo sẽ giúp các bạn tìm hiểu kỹ hơn về bệnh lý xơ gan nhé

Nguyên nhân gây nên bệnh xơ gan

Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh lý xơ gan, một số các nguyên nhân phổ biến như:

1. Viêm gan mãn tính

Virus viêm gan B: Là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan. Loại virus này có thể ở trong cơ thể nhiều năm mà không có triệu chứng. Khiến cho người bệnh không biết mình bị nhiễm bệnh. Trong quá trình viêm nhiễm kéo dài, gan bị tổn thương và dần dần phát triển thành xơ gan

Virus viêm gan C: Nghiêm trọng hơn viêm gan B và có xu hướng dẫn đến xơ gan nhanh hơn. Viêm gan B có thể kiểm soát nhờ vaccine nhưng viêm gan C chỉ có thể điều trị bằng thuốc kháng virus

2. Uống rượu bia nhiều quá mức

Nghiện rượu là nguyên nhân phổ biến gây xơ gan. Việc uống rượu quá nhiều trong thời gian dài có thể dẫn đến viêm gan, sau đó là xơ gan. Uống nhiều rượu khiến làm tổn thương tế bào, gây viêm và làm tăng sản xuất mô sẹo

3. Hội chứng chuyển hóa béo phì

Béo phì là tình trạng cholesterol trong máu tăng cao kèm các bệnh như tiểu đường, cao huyết áp. Điều này gây ra tình trạng mỡ tích tụ và có thể tiến triển thành xơ gan. Người bị béo phì có nguy cơ mắc xơ gan cao hơn người bình thường. Do sự tích tụ mỡ lâu ngày khiến cho tế bào gan bị tổn thương

4. Bệnh xơ gan do sử dụng thuốc

Một số loại khi dùng lâu dài hoặc sử dụng sai cách có thể gây tổn thương gan và dẫn đến xơ gan. Gồm các loại như: thuốc tiểu đường, kháng sinh, paracetamol… và một số loại khác gây tác dụng phụ

5. Bệnh tự miễn

Viêm gan tự miễn: Là bệnh lý trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công tế bào gan. Dẫn đến viêm và tổn thương gan, có thể dẫn đến xơ gan

Xơ gan mật tự miễn: Là dạng của bệnh xơ gan do hệ miễn dịch tấn công các ống mật trong gan

Triệu chứng của bệnh xơ gan

Các triệu chứng của xơ gan phụ thuộc vào tình trạng và giai đoạn của bệnh. Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể không gặp phải triệu chứng nào điển hình. Vậy các triệu chứng điển hình ban đầu của bệnh xơ gan gồm:

Cơ thể mệt mỏi, suy nhược: Cảm giác mệt mỏi, kiệt sức và mất sức lực là triệu chứng phổ biến. Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi ngay cả khi thực hiện các công việc nhẹ

Đau bụng, khó chịu vùng bụng: Đặc biệt là khu vực gan (bên phải dưới lồng ngực). Thường là kết quả của sự sưng tấy hoặc viêm gan, dẫn đến tình trạng chán ăn, ăn không ngon

Vàng da, vàng mắt: Khi gan gặp vấn đề tổn thương, khả năng loại bỏ bilirubin ( chất thải có trong máu) bị suy giảm, dẫn đến vàng da (da và mắt có màu vàng)

Ngứa và da dễ dàng bị bầm, thâm tím: Ngứa da là triệu chứng phổ biến ở người bị xơ gan do sự tích tụ của chất thải trong cơ thể mà gan không thể lọc bỏ. Bầm tím là do gan không sản xuất đủ yếu tố đông máu, có thể dễ dàng bị chảy máu hoặc bầm tím ngay cả khi không có va chạm mạnh

Biến chứng của bệnh xơ gan

Xơ gan có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:

Tăng áp tĩnh mạch cửa: Tĩnh mạch cửa là những tĩnh mạch có nhiệm vụ vận chuyển máu từ các cơ quan nội tạng (dạ dày, ruột non, ruột già, tụy, lách) đến gan. Xơ gan có thể làm tăng huyết áp ở tĩnh mạch cửa, gây xuất huyết tiêu hóa và tử vong

Cổ trướng, phù nề: Là sự tích tụ dịch trong ổ bụng do sự suy giảm chức năng gan. Điều này có thể khiến người bệnh cảm thấy khó thở và rất đau đớn

Nhiễm trùng: Người bệnh xơ gan thường gặp khó khăn trong việc chống lại nhiễm trùng. Cổ trướng kéo dài có thể dẫn đến viêm phúc mạc tiên phát do vi khuẩn. Đây là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng với các biểu hiện sốt, đau tức bụng, tiêu lỏng, nôn ói… Khi có các biểu hiện trên, người bệnh cần đến bệnh viện để thăm khám càng sớm càng tốt

Hội chứng gan – thận (HRS): Bệnh nhân xơ gan cổ trướng có thể xuất hiện tình trạng suy thận chức năng với các biểu hiện mệt mỏi, buồn nôn, nôn, lách to, teo cơ, run giật cơ, dấu sao mạch trên ngực và thiểu niệu. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể dẫn tới tử vong.

Hội chứng gan – phổi (HPS): Biến chứng nguy hiểm này sự kết hợp của bệnh gan, giãn mạch máu trong phổi và những bất thường trong trao đổi khí. Hội chứng gan – phổi làm tăng nguy cơ tử vong

Ung thư gan: Xơ gan là yếu tố nguy cơ lớn nhất cho sự phát triển của ung thư gan. Tế bào gan bị tổn thương lâu, nguy cơ tế bào ung thư phát triển ngày càng cao. Nguy hiểm hơn, căn bệnh này không biểu hiện triệu chứng ở giai đoạn đầu. Đa số người bệnh chỉ phát hiện tình cờ khi đi khám sức khỏe định kỳ

Các phương pháp điều trị bệnh xơ gan

Phương pháp điều trị xơ gan phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương gan của người bệnh. Mục tiêu của điều trị là làm chậm sự tiến triển của mô sẹo trong gan. Kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa hoặc điều trị các biến chứng của bệnh

1. Điều trị nguyên nhân cơ bản gây xơ gan

Trong giai đoạn đầu, điều trị nguyên nhân cơ bản có thể giảm thiểu rủi ro cho gan. Một số phương pháp điều trị bao gồm:

• Sử dụng thuốc để kiểm soát viêm gan siêu vi: Thuốc điều trị viêm gan B hoặc C có thể hạn chế tổn thương tế bào gan do các tình trạng này gây ra.
• Cai rượu: Người bị xơ gan tuyệt đối không được sử dụng rượu. Những người bị xơ gan do lạm dụng rượu cần phải cai rượu. Bác sĩ có thể cố vấn hoặc giới thiệu một chương trình điều trị nghiện rượu cho người bệnh.
• Giảm cân: Những người bị xơ gan do viêm gan nhiễm mỡ không do rượu cần giảm cân và kiểm soát lượng đường trong máu.
• Sử dụng thuốc kiểm soát các nguyên nhân và triệu chứng khác của xơ gan: Một số loại xơ gan, chẳng hạn như xơ gan ứ mật nguyên phát, đáp ứng tốt với thuốc điều trị. Bên cạnh đó, người bệnh có thể sử dụng một số loại thuốc để làm giảm triệu chứng xơ gan

2. Điều trị các biến chứng của xơ gan

Khi xơ gan có biến chứng, phương pháp điều trị cụ thể tùy vào loại và mức độ của chúng

• Cổ trướng và phù: Chế độ ăn ít muối (natri) và sử dụng các loại thuốc có tác dụng lợi tiểu, truyền albumin… có thể giúp kiểm soát tình trạng này. Trường hợp nặng, cần làm các thủ thuật để dẫn lưu dịch ổ bụng hoặc giảm áp lực tĩnh mạch. Kỹ thuật này là thông nối tĩnh mạch cửa của gan và tĩnh mạch chủ trên.
• Tăng áp tĩnh mạch cửa: Một số loại thuốc huyết áp nhất định có thể kiểm soát tình trạng tăng áp tĩnh mạch cửa và ngăn ngừa xuất huyết tiêu hóa. Để có phương án xử lý thích hợp nhất thì nên cần đi kiểm tra nội soi định kỳ.
• Nhiễm trùng: Người bệnh có thể được cho dùng thuốc kháng sinh hoặc chỉ định các phương pháp điều trị nhiễm trùng khác. Ngoài ra, người bệnh nên tiêm phòng cúm, viêm phổi và viêm gan siêu vi A và B.
• Bệnh não gan: Một số loại thuốc kê đơn có tác dụng giảm tình trạng tích tụ chất độc trong máu do chức năng gan kém.
• Phòng ngừa ung thư gan: Bác sĩ có thể sẽ đề nghị người bệnh xét nghiệm máu định kỳ và khám siêu âm để tìm các dấu hiệu của ung thư gan

Cách phòng ngừa bệnh xơ gan

Bệnh xơ gan tuy khó khỏi hoàn toàn nhưng lại rất dễ phòng tránh bằng các biện pháp đơn giản. Để ngăn gan xơ hóa, chúng ta nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh. Tạo thói quen sinh hoạt cũng như chủ động phòng tránh các nguyên nhân có thể gây xơ gan:

• Hạn chế sử dụng rượu: Kiểm soát lượng rượu tiêu thụ và tần suất sử dụng rượu bia phù hợp để không gây hại cho sức khỏe. Trường hợp đã mắc bệnh về gan, người bệnh cần kiêng hoàn toàn rượu bia
• Ăn uống lành mạnh: Có chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung rau, củ, trái cây, thực phẩm giàu protein và ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế chất béo và cắt giảm lượng muối trong chế độ ăn uống
• Tránh các tệ nạn: Tránh các hành vi nguy cơ cao làm lây nhiễm viêm gan B hoặc C, chẳng hạn như tiêm chích ma túy hoặc quan hệ tình dục không an toàn
• Tiêm phòng định kỳ: Tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan A và B (đặc biệt là viêm gan B). Tiêm phòng cúm hàng năm. Cân nhắc về việc tiêm phòng viêm phổi
• Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ: Việc lạm dụng thuốc hoặc sử dụng sai liều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến gan

Xơ gan là tình trạng nguy hiểm, nhất là khi bệnh đã có cổ trướng hoặc dẫn đến biến chứng. Bằng các phương pháp điều trị phù hợp, người bệnh có thể ngăn và kiểm soát tốt các triệu chứng. Trên đây là dẫn chứng của Thiên Dược dành tới cho mọi người về bệnh xơ gan, hãy đi khám định kỳ thường xuyên để phòng ngừa cũng như điều trị bệnh nhé